bilgibitig

Antikythera düzənəyi, 1901-ci ildə indiki Yunanıstanın Antikythera adasının yanında m.ö. 87-ci ildə batmış yük gəmisindən tapılmış bir-biri ilə ilişgili olan dişli çarxlı mexanizmiyə sahib bilgisayara verilən addır. Necə çalışdığı və nə üçün tasarlandığı hələdə məlum deyil. Bəzi iddialara görə göy cisimlərinin hərəkətlərini hesablamaq üçün qurulmuşdur. Göy cisimlərinin hərəkətlərini izliyərək gəmilərin yönlərini təyin etmək üçün istifadə edilirmiş.

Düzənək, təxminən ayaqqabı qutusu boyda taxta qutunun içində qurulmuşdur. Tapıldığı illərdə mühafizə materialı olmadığı üçün tapıldıqdan sonra düzlü suyun içində qalmış taxta qutu məhv olub yoxa çıxdı.

M.ö. 1-ci yüzillikdə tapılan bu mexaniki bilgisayarı (analoq bilgisayarı), tapıldığı zaman 16-cı əsrdə qurulduğu güman edilmişdi. Araşdırma nəticəsində bunun m.ö 1-ci əsrə aid olunduğu bilindikdən sonra bu kəşf hər kəsi heyrətə salmış və günümüzə qədər izah edilməzliyini qoruyub saxlamışdır.

Bu düzənəyin tapılmasından sonra bu düzənəyə əsasən qədim Yunanların qarmaqarışıq mexniki düzənəklər qurabiləcək ardıcıllığa (texnologiyaya) sahib olduqları fərziyyəsi irəli atılmışdır. Ancaq bu fərziyyə gerçəklikdən uzaqdır. Əksinə buna bənzər mexanizmilərin doğuda (Ərəblər arasında) qurulması düşüncəsi daha gerçəkcidir. Batmış gəminində doğudan gəlməsi bu düzənəyidə doğudan gətirməsi olayıda bu ideyanın bir kanıtı ola bilər.